Gediz Havzasının Cansuyu Gölmarmara Gölü
27.06.2019
Marmara Gölü mevcut tabii bir depresyonun 1938-1945 yılları arasında doğu ve güneydoğusunun 5750m uzunluğunda ve 5.54 m yüksekliğindeki yapı ile seddelenmesi suretiyle Gediz Havzası Sulamaları’na su vermek için rezervuar haline getirilmiştir.
Marmara Gölü Rezervuarı’nda su biriktirmek amacıyla;
a) Yapımı 1939-1945 yılları arasında gerçekleşen ve Demirköprü barajı’nın mansabında yer alan Adala Regülatörü ile Gediz Nehri’nden alınan suyu Marmara Gölü rezervuarı’na aktarmak amacıyla yapımı 1948-1964 yIlları arasında gerçekleşen 20245m uzunluğunda maksimum debisi 30 m3/sn kapasiteli Adala Besleme Kanalı,
b) Yapımı 1944-1952 yılları arasında gerçekleşen Kumçayı üzerindeki Çömlekçi Regülatörü ile Kumçayı’ndan (Gördes Çayı) Marmara Gölü Rezervuarı’na su aktarmak amacıyla 12000 m uzunluğunda 800 m3/sn yatak kapasiteli Kumçayı Derivasyonu Kanalı,
c) Ahmetli Regülatörü membaındaki Ahmetli Pompa İstasyonu ile Marmara Gölü Rezervuarı arasında Ahmetli Pompa İstasyonu’ndan basılan suyu Marmara Gölü Rezervuarı’na ve Karayahşi Sulamasına iletmek amacıyla 15520 m uzunluğunda ve 15 m3/sn kanal kapasiteli Marmara Gölü Besleme kanalı inşa edilmiştir.
Bununla birlikte rezervuara aktarılarak biriktirilmiş olan suların kontrolü ve kullanımı amacıyla;
a) Marmara Gölü Rezervuarı’nın güneydoğu ucunda göl seddesine bitişik olarak,rezervuarda depolanan suların Gediz Nehrine verilmesi ve gölden suyun kontrolü biçimde alınması için Marmara Regülatörü,
b) Marmara Gölü Rezervuarı’nın güneydoğu ucunda Marmara Regülatörü’ne bitişik olarak, gölden suyun kontrolsüz boşalarak seddenin üzerinden taşmasını önlemek amacıyla 200 m3/sn kapasiteli Marmara Rezervuarı Dolusavağı,
c) Marmara Regülatörü ile Gediz Nehri arasında Marmara Regülatörü veya Marmara Gölü Rezervuarı Dolusavağı ile gölden boşaltılan suların Gediz nehrine iletimini sağlamak amacıyla 9000 m uzunluğunda 65 m3/sn kapasiteli Marmara Gölü Boşaltım Kanalı inşa edilmiştir.
Görüldüğü üzere Marmara Gölü, üç derivasyon yapısı ile beslenen, gövde inşası ve su alma yapısı ile sulamada kullanılan suyu depolayan ,göl yüzey alanı doğal durumuna göre yaklaşık iki kat büyüklüğe erişerek 71 km2 ye,maksimum derinliği 7.20 m’ye ve hacmi 320 hm3 kapasiteye ulaşmış olan,hacmi itibariyle aynı bölgedeki Seferhisar Barajı (29.1 hm3), Avşar Barajı (69.0 hm3), Sevişler barajı (127.0 hm3),Güzelhisar Barajı (158.0 hm3)vs. Barajlardan daha büyük olma özelliği taşıyan ve Gediz sulamalarının ana su kaynağı olarak teknik ve idari bakımdan bir rezervuar (gölet) olarak kabul edilmektedir.
